Toksyny roślinne

Toksyny mogą być wytwarzane przez różnego rodzaju organizmy żywe. W przyrodzie występuje wiele takich z pozoru niegroźnych reprezentantów flory czy fauny. Częściej źródłem toksyn pozostają rośliny – takie jak grzyby, kwiaty czy inne jednostki.
Toksyny roślinne są wytwarzane często jako element mechanizmu obronnego. Chodzi o to, aby szkodniki oraz roślinożerne zwierzęta nie miały dostępu do określonej rośliny. Toksyny mają więc odstraszać bądź też – w wypadku spożycia przez zwierzę – eliminować zagrożenie.

Toksyny roślinne.
Nie zawsze jednak dochodzi do zatrucia, wiele zależy od dawki toksyny, jej aktywności, ale też stopnia, w jakim organizm zwierzęcy na daną substancję się uodpornił. Jeśli chodzi o najpopularniejsze toksyny występujące w roślinach, to zaliczamy do nich:
– toksyny z azotem w strukturze – aminokwasy niebiałkowe (zawarte np. w nasionach roślin motylkowych, szkodliwe dla owadów);
– glukozynolany – zawierające azot oraz siarkę, obecne w kapustowatych (np. brukselce, brokułach, kalafiorach, kapuście) – toksyny te nie są szkodliwe dla ludzi, jednak u zwierząt monogastrycznych mogą powodować zapalenie nabłonka jelit, dysfunkcje wątroby, trzustki i nerek.
– glikozynolany – tzw. „naturalne pestycydy”, służące obronie roślin przez owadami, roślinożercami oraz patogenami;
– glikozydy cyjanogenne – obecne w wielu roślinach, jako obrona przed roślinożercami, podlegają hydrolizie, której produktem jest kwas pruski, najbardziej toksyczna substancja naturalna. Niektóre zwierzęta hodowlane (np. owce) i ślimaki mają zdolność detoksykacji – właściwość tę wykorzystuje się u osób, które zatruły się cyjankiem;
Warto zauważyć, że nie wszystkie toksyny występujące w roślinach są szkodliwe dla ludzi. Wręcz przeciwnie, niektóre mają funkcjonalne zastosowanie – zastosowanie antyrakowe, antyoksydacyjne.